Wat is metiseren?

Door de hele Ilias heen is de vraag hoe een probleem het best kan worden aangepakt: met biè of met metis; met wapengeweld of met creativiteit. Hét voorbeeld van het laatste is natuurlijk het paard van Troje. Wat in tien jaar van beleg niet was gelukt werd in een nacht opgelost doordat de Trojanen het paard binnenhaalden als een welkome offerande. Natuurlijk gaat het om een mythe maar de betekenis ervan was diep geworteld in het bewustzijn van de oude Grieken. Het begrip metis is verbonden met Athena Parthenos, de godin van de beheerste oorlogsvoering en vrede (wijsheid).

Volgens de mythe was de schrandere Metis de eerste vrouw van Zeus en tevens zijn raadgeefster. Zij voorspelde hem dat zij een kind zou baren, dat hem in macht zou overstijgen. Zeus dacht slim te zijn door zijn zwangere vrouw te verslinden, maar voortaan gaf ze hem raad van binnenuit en baarde zij Athena uit zijn hoofd.

De kunst van het metiseren komt er kort gezegd op neer dat de deelnemers aan een dialoog elkaars woorden “verslinden” door associatief te luisteren en daar van binnenuit, reflecterend, op in te gaan. Daardoor komen zowel de inhoudelijke als de betrekkelijke aspecten van de interactie naar voren en stijgt de kans dat de groep een “kind” voortbrengt dat de optelsom van de individuele cognities overstijgt. Essentieel daarbij is de bereidheid van de deelnemers om elk besef of teken van onderling machtsverschil te vermijden. Het is de taak van de gespreksleider om de voorwaarden voor dat gelijke speelveld te scheppen.

© 2023. Raadgevend Bureau voor Communicatie en Beleid Lens bv (opgericht 1990). KvK 09068102.